Doç. Dr. Yaşamsal Koç, Türkiye’de oldukça sayıda fay hattı bulunduğunu ve buna bağlı depremlerin yaşandığını söylemiş oldu. Koç, “Şu anda da depremleri yaşıyoruz ve gelecekte de ne yazık ki yaşayacağız. Meydana getirilen araştırmalarda Adana’da bulunan faylarda 6,5 büyüklüğünde zelzele umut ediliyor” dedi.
Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremler 11 ili etkilemiş, birçok ilde de yıkıma niçin olmuştu. Oldukça sayıda yurttaş yıkıntı altında kalırken, binlerce insan yaşamını yitirdi. Bu depremlerin peşinden bu sefer merkez üssü Hatay’da meydana gelen 6.4 ile 5.8 büyüklüğündeki depremde de hasar gören binalar yıkıldı, 6 şahıs yaşamını yitirdi. Uzmanlar artçıların süreceğini anlatmaya devam ederken, bilhassa Adana‘daki fay hatlarına işaret ediliyor.
“DEPREMLERİ NE YAZIK Kİ GELECEKTE DE YAŞAYACAĞIZ”
Yaşanılan ve yaşanılabilecek depremlerle ilgili İHA muhabirine konuşan Mersin Üniversitesi (MEÜ) Mühendislik Fakültesi Yerbilim Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yaşamsal Koç, Türkiye’de oldukça sayıda fay hattının bulunmuş olduğu söylemiş oldu. Bu faylara bağlı olarak büyük depremlerin yaşandığını kaydeden Koç, “Şu anda da yaşıyoruz ve gelecekte de yaşayacağız ne yazık ki. Bunu iyi bilmemiz gerekiyor. Kahramanmaraş’ta yaşadığımız depremler birçok bölgeyi ciddi şekilde etkilemişti. Depremin bu bölgede olacağı aslına bakarsanız daha ilkin biliniyordu. Buna yönelik de açıklamalarımız devam ediyor. Doğal bir zelzele olacak diyoruz fakat bunun azca ya da oldukça hasara yol açması birçok faktöre bağlı. Birincisi depremin kendi özellikleriyle ilgili. Ne kadar büyük zelzele olursa yıkım o denli fazla oluyor. Bunun haricinde depremin odak derinliği mühim. Türkiye’de fayların bulunmuş olduğu bölgelerde olan depremler sığ odaklı olduğundan açığa çıkan enerjiler kısa sürede yeryüzüne geliyor ve ziyanı daha çok oluyor. Bu açıdan depremlerin bu özelliği vatanımızda ne yazık ki oldukça çekince arz ediyor. Bunun yanında depremin oluş zamanı da kayıplarda mühim rol oynuyor. Bir de faydaki kırılmanın olduğu bölgedeki nüfus yoğunluğu kayıplardaki sayıyı belirliyor” diye konuştu.
“ARAŞTIRMALARDA ADANA’YA YAKIN FAYLARDA 6,5 BÜYÜKLÜĞÜNDE DEPREM BEKLENİYOR”
Fay hatlarının geçmiş olduğu bölgelere yerleşim bölgeleri kurulduğunu kaydeden Koç, “Bu da zararları artıran nedenlerden bir tanesi. Depremin merkez üssü ile bulunduğunuz mesafe oldukça mühim. Mersin, Kahramanmaraş’a 250 kilometre uzaklıkta. Zelzele büyüktü ve ikimiz de ciddi anlamda hissettik. Mersin’e en yakın fay hattı Adana’da bulunuyor. Doğal bu fayların uzunlukları oldukça fazla değil ve meydana getirilen çalışmalarda şunu görüyoruz; burada olabilecek en büyük depremin 6,5, bazı araştırmalarda en fazla 7’ye yakın zelzele umut ediliyor. Aslına bakarsan 1998 senesinde Ceyhan’da 6.2 büyüklüğünde bir zelzele yaşadık. O zamanki depremde de Mersin, bu son depremde yaşadığımız sarsıntıyı yaşadı. Doğrusu ciddi bir yıkım olmamıştı. Bu da bizlere şunu gösteriyor; Mersin’e yakın bir yerde ciddi zelzele yapabilecek bir fay yok. En yakın faylara da mesafemiz birazcık uzak olduğundan risk oranı birazcık düşük gözüküyor. Sadece bu şu anlama gelmesin, risk asla yok mu diye. Risk her yerde, her yaşadığımız alanda bulunuyor. Buradaki depremlerde üretebileceği büyüklük tahminlerine gore biz bu tarz şeyleri söyleyebiliyoruz. Kimi zaman tahminlerin de üstünde depremler olabiliyor” şeklinde konuştu.
“İYİ OLMAYAN ZEMİNLER ÜZERİNE BİNALAR YAPIYORUZ”
Depremlerin olabileceği yerlerin bilindiğini vurgulayan Koç, “Bu faylarda ne büyüklükte depremler olabileceğini de tahmin edebiliyoruz fakat kesinlikle ne vakit, hangi tarihte, hangi saatte olacağını söylemem mümkün değil. Aslına bakarsan bunu bilseydik bu ölümlerin, yaralanmaların hiçbiri olmazdı. Doğal depremin zararlarını artıran etkenlerden bir tanesi de yerin özelliği. Fayların geçmiş olduğu bölgeler genel anlamda düzlük alanlardan oluşuyor, biz buralara yerleşim yerlerini fazla sayıda yapıyoruz. Buna bağlı da iyi olmayan zeminler üstüne binalar yapıyoruz. Bu bölgelere bina yapılabilir sadece daha azca kattan oluşan ve o zemine uygun şekilde inşaat yaparak biz depremlerin zararlarını en aza indirgeriz. Bunlara dikkat etmemiz gerekiyor” ifadelerini kullandı.
“MERSİN’DEKİ VATANDAŞLAR EVLERİNDE HİÇBİR HASAR YOKSA RAHATLIKLA EVLERİNDE OTURABİLİRLER”
Mersin’in zeminiyle ilgili de bilgiler veren Koç, “Mersin’de bilhassa kıyı kesimlerinde daha oldukça yer altı sularının da fazla olduğu, kumlu bölgelere binalar dikilmiş. Buralarda zelzele riskini biz birazcık daha çok hissederiz. Sadece dağlara doğru gittiğimiz vakit zeminlerimizin iyileştiğini görüyoruz. Bundan sonrasında en azından Mersin ve öteki fay hatlarının bulunmuş olduğu bölgelerde sağlam zeminlerin olduğu bölgelere doğru şehirlerimizi taşımak zorundayız. Bu adımı da bir an ilkin atmalıyız. Mersin halkımızda da bu depremlerden dolayı tedirginlik var. Biz 7.7 ve 7.6’lık depremlerde büyük korku yaşadık. Doğal ki bir ana zelzele olduktan sonrasında 6 ay, 1 yıl devam eden artçı depremler olur ve biz bu tarz şeyleri hissederiz. Sadece hiçbir vakit artçı bir zelzele ilk andaki büyüklükteki zelzele olmaz. Eğer ilk büyük depremde evlerimiz herhangi bir hasar görmediyse evlerimizde rahatça oturabiliriz. Doğal ki binalarımızı denetim ettirmemiz gerekiyor. Zira bundan sonrasında artçılar devamlı olacak. Hatta kimi zaman her gün olacak. Bundan korkmamız lazım ve alışmamız gerekiyor. Depreme hazır bir cemiyet olarak hazırlanmamız gerekiyor. Uzmanlara kulak asmamız lazım. En önemlisi de okumalıyız, okumalıyız ve okumalıyız. Yalnız zelzele değil ilimizi etkileyebilecek tüm organik afetlerle ilgili data sahibi olmamız gerekiyor. Ilkin kendimizden başlayıp, sonrasında üste doğru sıkıntılarımızı oralara bildirmemiz gerekiyor. Bu şekilde organik afetleri hiçbir vakit unutmamalıyız. Devamlı kendimizi, yaşadığımız bölgenin organik afetlere karşı ne kadar riskli bilmemiz gerekiyor” dedi.
